สิบสองปันนา เดือนปีผ่านไป หัวใจไม่เปลี่ยนแปลง

ผมคิดเรื่องไปท่องเที่ยวสิบสองปันนากับเพื่อนๆไว้ในใจนานแล้ว
ตอนนี้ว่างๆค้นรูปเก่าๆมาแปะให้ชมครับ เป็นรูปของกระผมเป็นส่วนใหญ่
แต่บางรูป (2-3 รูป)...ผมแอบดูดมาจากเวปอื่นนะครับ นานแล้วจนจำเวปเดิมไม่ได้
หากเจ้าของภาพตัวจริงมาอ่านเจอ...กระผมก็ขออนุญาตและกราบขอบพระคุณไปพร้อมกันเลย

มีคนมักสงสัยกันว่า ทำไมผมแอบไปมาบ่อยๆ
ผมก็ถามตัวเองหลายหนเหมือนกันครับ....
ถามแล้วก็ได้คำตอบว่า ผมกลับไปดู "เงาอดีต" ของตัวเราเอง
ไปแล้วก็พบว่า นี่ไง "ความเรียบง่าย" ที่เราทำหล่นหายไป
ตอนที่เรารีบวิ่งขึ้นรถไฟสายทุนนิยม
ขึ้นมาแล้วรถไฟมันไปลิ่วเลย...ผมทั้งนึกในใจและตะโกน ว่า "จอดก่อน...ลุงจะลง"
ก็ไม่ยักมีใครมาสนใจ เลยได้แต่แอบฝันคนเดียวเงียบๆ
ทั้งสิบสองปันนา และ เมืองหลวงพระบาง นั่นแหละคือการกลับไปสู่เงาอดีตที่แสนหวาน

เรื่องมันเกิดขึ้นเมื่อ 5 ปีที่แล้ว......2005
ยามนั้น ถนนสาย R3a ยังเละเป็นวุ้นอยู่เลยครับ
นี่คือ รถ V.I.P. BUS ที่นำพากระผมไปสิบสองปันนาครับ

บนรถฝรั่งหันมาสะกิดถามผมว่า "Are you sure this bus is V.I.P. bus? "
ผมพยักหน้า...."SURE โครต โครต เลย บักหำเอ๋ย"

แล้วสิบสองปันนา คืออะไร และ อยู่ตรงไหนกันล่ะ
สิบสองปันนาในอดีต คือ ประเทศเล็กๆประเทศหนึ่งที่มีเจ้าหลวงปกครองอาณาประชาราษฏร์
ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวไทลื้อ มีภาษาพูดภาษาเขียนและวัฒนธรรมเป็นแบบอย่างของตนเอง
ซึ่งเทียบกับประเทศล้านนาแล้ว มีส่วนคล้ายคลึงกันมาก ราวๆ 60-70%
ปัจจุบันดินแดนสิบสองปันนาเป็น เขตปกครองตนเอง อยู่ใต้สุดของมณฑลยูนนาน



จากแผนที่จะเป็นเหมือนแผ่นดินที่ยื่นเข้ามาในอินโดจีน
(หากเป็นดินแดนตะวันออกกลางตรงนี้อาจกลายเป็นฉนวน แบบเดียวกับ ฉนวนกาซ่าก็ได้)

เส้นทางจากเมืองไทยจะไปสิบสองปันนาโดยรถยนต์ ไปได้สองทาง คือ
เส้นทางที่ผ่านประเทศลาวดังรูปบน กับเส้นทางที่ผ่านประเทศพม่าในรูปข้างล่างนี้

เส้นทางรถยนต์ที่ผ่านประเทศพม่านั้น สถานการณ์การเมืองไม่แน่นอนเดี๋ยวเปิดด่าน เดี๋ยวปิดด่าน
และออกไปเดินเล่นซอกแซกคงจะไม่สนุก เพราะผมพูดพม่าไม่ได้ หรือหากหลุดโซนพม่า
ก็เข้าเขตว้าแดง...และ โจรไม่ปรากฎสัญชาติ ชุมยังกะยุง

ดังนั้นผมจึงเลือกเดินทางโดยรถเมล์ของปะเทดลาว คุยกันรู้เรื่อง ม่วนซื่นโฮแซวตลอดทาง
แม้ทางจะยากลำบากไปสักหน่อย แต่ไปในบ้านพี่เมืองน้องแล้ว อุ่นใจกว่ากันเยอะ
คับที่น่ะอยู่ได้...เบียดกันไปอุ่นดี แต่คับใจนั้นอยู่ยาก...เจื้อผมเต๊อะ

"สิบสองปันนา" มีความหมายว่าอย่างไร
"ปันนา" ก็คือ พันนา นั่นเอง
แต่ ภาษากำเมือง และ ภาษาไทลื้อจะออกเสียง "พ" เป็น "ป"
เช่น น้ำมันแพง คนทางโน้นก็จะฮ้องว่า " น่ามมันแปง"
ดังนั้น นา 1000 นา-พันนา ก็คือ ปันนา นั่นเอง
จะออกเป็นพันนาก็ได้ หรือปันนาก็ได้
แต่ผมขอให้เกียรติเจ้าของภาษาครับ....ขอใช้คำว่า "ปันนา"

การที่จะมีที่นา 1000 นาได้นั้น แสดงว่าต้องเป็นที่ราบที่กว้างใหญ่ครับ
หากเป็นทุ่งบางกะปิที่อ้ายขวัญอีเรียมเคยพลอดรักกัน หรือเป็นทุ่งหลวงรังสิต-องครักษ์
นา 1000 นาเนี่ย...หมูเลย มีเป็นหมื่นนาก็ยังไหว

แต่ที่นี่ภูมิประเทศเหมือนภาคเหนือของไทยครับ
เป็นที่ภูเขาล้อมเอาไว้เสียเยอะ ที่นาจึงมีลักษณะเป็นที่ราบแอ่งกะทะที่ไม่ใหญ่นัก

ไปสิบสองปันนาแต่ละปี พบความเปลี่ยนแปลงมากบ้างน้อยบ้าง
แต่พอมองย้อนหลังไปยาวๆ 5 ปี ก็รู้สึกตกใจทุกทีครับ
เริ่มจากถนนฝุ่น และเป็นโคลนเละๆในหน้าฝน (2005)

กลายเป็นถนนบดอัดด้วยหินแข็งๆ และ มีการหยุดรอการก่อสร้าง
หรือหยุดรอการระเบิดภูเขาเพื่อขยายถนนตลอดเส้นทาง(2006)

2007 เริ่มราดยางไปบางส่วน 2008 ราดยางแล้วเริ่มตีเส้น
2009 ถนนวิ่งผ่านอุโมงค์ทะลุภูเขา และด่านเก็บเงินเสร็จสมบูรณ์พร้อมใช้งาน


รถรุ่นลุยฝุ่นลุยโคลน และบรรทุกทุกสิ่งอย่าง (2005)



รถสภาพดีขึ้น สะอาดขึ้น แต่ยังสารพัดบรรทุกเหมือนเดิม อาทิ ตู้เย็น/อ่างดาวเทียม (2006)




ปัจจุบัน สภาพรถดูดีสมเป็น บัสโกอินเตอร์ (2010)

ติดตาม ครับพี่ มีทั้งข้อมูล รุปภาพ บรรยายโดย พันธมิตร

รถบัสโกอินเตอร์ เดี๋ยวนี้สามารถพาผมสู่ สิบสองปันนาได้เพียงวันเดียว
ออกรถเช้าที่ห้วยซาย......ก็ถึงเชียงรุ่งก่อนค่ำ

ถ้าเป็นสมัย 5 ปีที่แล้ว ใช้เวลาเดินทาง 3 วัน 2 คืน
และต้องต่อรถสามทอด

พ้นซุ้มประตูนี้ ก็จะเข้าสู่เขตแดนประเทศจีน เขตปกครองตนเองชนชาติไตลื้อ สิบสองปันนา

เข้าเขตสิบสองปันนาแล้ว.....
สถานีเพลงไทลื้อ ภูมิใจเสนอเพลงนี้ครับ
"บ้านเมืองนกยูงคำ"

ลองฟังดูนะครับว่า คุณฟังภาษาไทลื้อรู้เรื่องสักกี่ %

ถามทางได้แล้ว ก็ยังไปต่อไม่ถึงไหน....
เพราะชาวบ้านแถวนี้เขาเชิญขึ้นไป กินข้าว กินน้ำ บนเรือน
คนที่นี่มีน้ำใจงามครับ
อย่างนี้ หนุ่มพเนจรจากเมืองไทย จะปฏิเสธได้อย่างไร

ภาษาไทยภาคกลางกับภาษาไทลื้อ มีส่วนที่คล้ายกันอยู่ราวๆ 20%
แต่ถ้าเป็น ภาษาไทยภาคเหนือ (กำเมือง)
กับ ภาษาไทลื้อ มีส่วนที่คล้ายกันมากถึงราว70%

แต่ผมว่าผมคงต้องใช้ "ตัวช่วย" สักหน่อย เขาเรียกว่า
Talking Dictionary "ชนิดไห"

การพูดภาษาไทลื้อของผม นิ่ม มากๆ เพราะลิ้นมันอ่อนพลิ้ว
พูดอะไร ก็เข้าใจแจ่มแจ้ง เพราะอ้ายคนข้างๆแกก็ใช้ ไห Talking Dic ด้วยเหมือนกัน

แต่การพูดเท่านั้นที่ใช้การได้ดี
ส่วนการมองเห็นนี่ดิ.....ภาพที่ผมเห็นมันเป็นแบบนี้แหละครับ
เห็นทีวันนี้คงต้องพักเอาแรงแถวๆนี้ก่อน
ภารกิจจะไป นครเชียงรุ่ง คงต้องเป็นวันพรุ่งนี้....