เรื่องเล่าขาน ตำนานผาชู้ ตำนานผาชู้ ดอยผาชู้ เป็นโขดหินและหน้าผาขนาดใหญ่ ตั้งตระหง่านอยู่ท่ามกลางขุนเขาที่เขียวขจีหลายแสนไร่ สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ และสายน้ำของแม่น้ำน่าทอดตัวไหลคดเคี้ยวสู่ทิศใต้ยาวหลายสิบกิโล ยามหน้าหนาวจะมีทะเลหมอกสีขาวตัดกับความเขียวขจีของป่า และแสงสีทองของดวงอาทิตย์ขึ้นงามเช้าอย่างสวยงามมาก และเป็นสถานที่เกิดตำนานรักสามเส้าที่ตัดสินความรักด้วยความตาย โดยมีตำนานเล่าว่า
?ณ ที่แห่งนี้เมื่อหลายปีที่ผ่านมา มีตำนานเล่าขานสืบทอดกันว่า ที่แขวงศรีษะเกษมีเจ้าแขวงเป็นชายรูปงามนามว่า "เจ้าจ๋วง" ได้เสกสมรสกับ "เจ้าจันทร์" เป็นชายา ครองรักกันมาหลายขวบปียังไม่มีบุตร ? ธิดาแต่อย่างใด
อยู่มาวันหนึ่ง เจ้าจ๋วงได้ออกประพาสป่าเพื่อล่าสัตว์ ขณะตามล่าสัตว์ป่าได้หลงทางมาถึงบริเวณโขดหินสูงใหญ่ตั้งตระหง่านอยู่ท่ามกลางแมกไม้ที่เขียวขจีมีสภาพสมบูรณ์ มีทัศนียภาพที่สวยงามยิ่งได้พบกับกระท่อมของพรานป่าซึ่งมีธิดาสาวสวยนาม "เจ้าเอื้อง" อาศัยอยู่ด้วยกันสองพ่อลูก พอเจ้าจ๋วงได้พบประสบพักตร์เจ้าเอื้องทำให้เกิดความหลงใหล หลงรักอย่างถอนตัวไม่ขึ้น จึงได้เฝ้าเพียรพยายามบอกรักเจ้าเอื้องอยู่เป็นเวลานาน
กาลเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ซึ่งความรักเปรียบเสมือน "น้ำหยดลงหินทุกวันหินมันยังกร่อน" ในที่สุดเจ้าจ๋วงก็ได้ครองรักกับเจ้าเอื้องเป็นชายาอีกนางหนึ่ง เจ้าจันทร์เมื่อเห็นว่าเจ้าจ๋วงได้ประพาสป่า และไม่กลับแขวงเป็นเวลานานจึงได้ติดตามเสาะหาอยู่หลายวัน
จนกระทั่งวันหนึ่งได้ตามมาพบเจ้าจ๋วงกำลังพลอดรักกับเจ้าเอื้องอยู่บนยอดโขดหินใหญ่ จึงได้ตัดพ้อต่อว่าและยื่นคำขาดให้เจ้าจ๋วงเลือกเอาว่าจะตัดสินใจครองรักอยู่กับใคร แต่เพียงนางเดียว
เจ้าจ๋วงได้ใช้ความคิดอยู่เป็นเวลานาน ก็ไม่สามารถที่จะตัดสินใจเลือกใครคนใดคนหนึ่งได้ จึงอธิษฐานว่า ?ถ้าความรักของเราทั้งสามคนเป็นความรักที่บริสุทธ์เป็นรักแท้ตราบเท่านิจนิรันดร์ ขอให้ร่างกายเรากลับกลายเป็นต้นไม้อยู่คู่กับโขดหินใหญ่แห่งนี้ตลอดกาลนาน? ได้ตัดสินใจกระโดดหน้าผา เจ้าจันทร์เห็นดังนั้นจึงได้กระโดดหน้าผาตามไป ส่วนเจ้าเอื้องได้ทราบและเกรงกลัวต่อบาปกรรมจึงได้กระโดดหน้าผาตามไปอีกคน ทำให้เสียชีวิตทั้งสามคน
ด้วยอำนาจคำอธิษฐานอันแรงกล้า "เจ้าจ๋วง" ได้กลายร่างเป็นต้นจ๋วง "เจ้าจันทร์" ได้กลายร่างเป็นต้นจันทร์ผา "เจ้าเอื้อง" ได้กลายร่างเป็นต้นกล้วยไม้ หรือดอกเอื้องขึ้นอยู่ตามหน้าผาแห่งนี้ โขดหินใหญ่แห่งนี้จึงถูกเรียกขานนามว่า "ผาชู้" มาแต่บัดนั้น
ผาชู้ มีจุดชมวิว และจุดชมทะเลหมอกที่สวยงาม มองทางด้านทิศตะวันออก จะเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนวางตัว ในแนวทิศเหนือใต้ขนานกัน ทางช่วงตอนกลางของภูเขา ระหว่างด้านทิศตะวันตกและทิศตะวันออกจะเป็นร่องน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นสายน้ำน่านทอดตัวไหล ผ่าน ระยะทางประมาณ 60 กม. เหมาะแก่การล่องเรือหรือนั่งเรือชมธรรมชาติ ทิวทัศน์สองฝากฝั่งแม่น้ำน่าน จาก อ.เวียงสา ถึงผาชู้ ผาชู้เป็นสถานที่ชมพระอาทิตย์ขึ้นเหนือทะเลหมอกอย่างงดงาม