นี่คือประวัติและการจัดทำถ้วยรางวัลพระราชทานพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวที่พระราชทานในงานเฉลิมพระนคร ๑๕๐ ปี
"ในการที่ได้จัดมหรสพเล่นสนองพระเดชพระคุณ"
ที่พวกเราชาวโค้กไทยได้มีโอกาสเห็นและที่สำคัญ..."ได้สัมผัสกับมือจริงๆ"เมื่อครั้งอดีตเมื่อ ๗๗ ปีที่แล้ว ณ ใจกลางพระนครแห่งกรุงสยาม พ.ศ. ๒๔๗๕ ได้มีการจัดงานเฉลิมฉลองครั้งใหญ่ และถือเป็นวาระสำคัญของชาติสยามขึ้น
นั่นก็คือการสมโภชพระนคร อมรรัตนโกสินทร์ ที่มีอายุครบ ๑๕๐ ปี โดยมีองค์พระมหากษัตริย์แห่งชาติสยามขึ้นครองราชย์และดูแลทุกข์สุขเหล่าปวงประชาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๓๒๕ จวบจนถึงปี พ.ศ. ๒๔๗๕ ด้วยกันถึง ๗ พระองค์
ในอุบัติวาระสำคัญยิ่งเช่นนี้ จึงได้มีการก่อสร้างสะพานพระปฐมบรมราชานุสรณ์ (สะพานพุทธ) เพื่อดำรงไว้ให้เป็นอนุสรณ์สถานต่อกรุงรัตนโกสินทร์และชนชาวสยามสืบไป
โดยได้มีการจัดงานสมโภชพระนครตลอดทั้งวันและทั้งคืน ยิ่งใหญ่ตระการตาอย่างที่ชาติสยามไม่เคยมีมาก่อน....
แม้ยามค่ำคืน พระนครซึ่งเคยเงียบสงัดหลับใหล ก็กลับพลันต้องตาด้วยแสงไฟเพนียงเรียงรายห้อยราวระย้าทั่วฟ้าพระนคร
ระคนด้วยเสียงรื่นเริงบันเทิงสนุกสนานของชาวสยามที่ได้มีโอกาสดูโขน ลครฟ้อนรำ ซึ่งจัดเป็นมหรสพที่ใหญ่ยิ่งนักตั้งแต่สร้างกรุงรัตนโกสินทร์เป็นต้นมา
และความที่เป็นมหรสพสมโภชพระนครที่สำแดงความใหญ่ยิ่งให้ประจักษ์นี้เอง คณะผู้จัดมหรสพดังกล่าวจึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณ เข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ เป็นกรณีพิเศษเพื่อเข้ารับถ้วยรางวัล "ในการที่ได้จัดมหรสพเล่นสนองพระเดชพระคุณ" ในการสมโภชพระนคร ๑๕๐ ปีครั้งนี้
ถ้วยรางวัลดังกล่าว ถือได้ว่าเป็นของล้ำยิ่งทางประวัติศาสตร์ของชาติสยามที่เกี่ยวเนื่องโดยตรงกับพระนครแห่งนี้ เพราะเป็นเพียงหนึ่งเดียว และเชื่อกันว่าถ้วยรางวัลพระราชทารดังกล่าว ได้สูญสลายหายสิ้นไปนานแล้ว คงไม่มีโอกาสที่คนรุ่นใหม่จะได้เห็น นอกเสียจากว่าได้อ่านจากเรื่องราวของคนเก่าคนแก่ที่เขียนไว้
และข้างล่างนี้คือหลักฐานชิ้นสำคัญที่อยู่ในหอสมุดแห่งชาติเกี่ยวกับการจัดทำถ้วยพระราชทานสมโภชกรุง ๑๕๐ ปีค่ะภาพบรรยากาศงานมหรสพ สมโภชพระนคร ๑๕๐ ปี บริเวณใต้สะพานพุทธเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๕